Khi nào mới bắt đầu hướng nghiệp cùng con? Câu hỏi được đặt ra rất nhiều không chỉ phụ huynh mà cả đối với những người làm công tác tham vấn hướng nghiệp. Dù hướng nghiệp cho con ở độ tuổi nào đi nữa thì Chúng tôi luôn lưu ý các phụ huynh cũng chỉ nên là người đồng hành để cùng con vẽ nên bức tranh thế giới nghề nghiệp. Từ đó hướng dẫn và cung cấp thông tin Con khi cần thiết để các con thật sự HẠNH PHÚC với tiến trình nghề nghiệp của mình.
Hướng nghiệp cho con những năm đầu đời
Nhiều ý kiến cho rằng, khi con lên ba cho đến khi bước những bước chân chập chững vào Tiểu học thì chưa cần định hướng. Trong giai đoạn này, con chỉ thể hiện bản thân qua việc vui chơi, ăn uống và ngủ nghỉ. Việc tiếp xúc với thế giới bên ngoài cũng như tiếp nhận thông tin, kiến thức thông qua quá trình giáo dục còn hạn chế. Tuy nhiên, giai đoạn này, con sẽ bộc lộ tất cả những tính cách thật của mình ra bên ngoài. Cách con chơi, vui đùa, lựa chọn hoạt động cũng như tương tác với đồ vật, dụng cụ và với mọi người sẽ phản ánh đặc điểm bẩm sinh của Con. Thời điểm này, sẽ rất tốt để các bậc Cha Mẹ định hướng theo những gì con thể hiện.
Ví như, có bạn sẽ thích chơi các đồ chơi lego, xếp hình. Có bạn lại thích múa hát, nhạy cảm với âm nhạc. Có bạn lại có khả năng sử dụng ngôn ngữ đến nỗi đôi khi bố mẹ cũng phải tròn mắt vì bất ngờ. Khi phát hiện thấy trẻ thích làm một việc gì đó, hãy chú ý quan sát và xác định tiềm năng của trẻ và giúp con lên kế hoạch, tạo điều kiện cho con được thỏa mãn với niềm đam mê đó.
Ở Giai đoạn này, Cha Mẹ không chỉ mỗi chú trọng làm sao để chăm sóc cân nặng, chiều cao của Con, mà nên dành thời gian quan sát các hoạt động, cảm xúc để nắm bắt sự hứng thú, sở thích, cá tính của con. Từ đó, có những định hướng nghề nghiệp cho con. Thông qua việc phát triển năng khiếu của con như: cho con tham gia học vẽ, đàn, tham gia thể thao, học nấu ăn hay tiếp xúc với môi trường nghề nghiệp mong muốn. Đó là một cơ sở để hướng nghiệp cho con
Hướng nghiệp cho con trong giai đoạn đầu đời này không nhất thiết phải chọn đúng ngành nghề sau này để con đi theo. Cha Mẹ cũng không nên kì vọng hay ép buộc con phải theo đúng những gì hiện tại mình mong muốn ở con. Không phải con thích vẽ, cho con đi học vẽ sau này con phải làm họa sĩ, thiết kế đồ họa, nhà thiết kế thời trang… Không phải con có khả năng nói, sử dụng ngôn từ, diễn đạt mà sau này con sẽ làm MC, biên tập viên, nhà báo…
Hướng nghiệp cho con ở giai đoạn cấp 2, cấp 3
Nếu như ở giai đoạn đầu đời, Con bộc lộ những gì là bẩm sinh kể cả tính cách, cách phản ứng, xử lý các tình huống thì khi bước sang độ tuổi từ 10 – 18 tuổi các bạn nhỏ lúc này sẽ điều chỉnh hành vi của bản thân sao cho phù hợp với hoàn cảnh; hoặc bắt chước, mô phỏng hành động của người khác. Việc hiểu con, dạy con và hướng nghiệp cho con lúc này không đơn thuần là nhìn, quan sát nữa mà cần phải kết hợp trò chuyện với con để hiểu những mong muốn nghề nghiệp trong con.
Giai đoạn từ lớp 9 đến lớp 11 sẽ là giai đoạn mà các Tham vấn viên hướng nghiệp chúng tôi rất khuyến khích các em làm hướng nghiệp; vì khi được hướng nghiệp trong giai đoạn này, các em sẽ có nhiều thời gian để tìm hiểu, trải nghiệm nghề nghiệp mà mình chọn trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Vậy nên nếu để đến lớp 12 mới hướng nghiệp thì sẽ khá trễ.
Để đồng hành cùng Con trong giai đoạn này, Cha Mẹ cần chú ý đến khả năng đối với các môn học của con. Ví dụ như con học giỏi các môn Tự nhiên hơn hay Xã hội hơn; hay con không thích những môn đó mà thích tham gia các môn thể dục, thể thao, thích tham gia các hoạt động văn nghệ của trường lớp hơn. Việc quan sát con qua các môn học cũng là cách để Cha Mẹ định hướng khối, ngành phù hợp bên cạnh sở thích, năng khiếu của con.
Cha Mẹ hướng nghiệp cho con ở độ tuổi này có thể cho con đi gặp gỡ bạn bè hoặc những người đang học, đang làm trong lĩnh vực mà con có ý định theo để tìm hiểu, trò chuyên. Đó là cách để con tiếp xúc gián tiếp với ngành nghề. Nó sẽ cho con có cái nhìn rõ hơn, thực tế hơn trước khi đưa ra quyết định. Từ đó có cơ sở để chọn ngành học, chọn công việc phù hợp
Ngoài ra, Cha Mẹ có thể cho Con tham gia các chương trình Hướng nghiệp, tham gia trải nghiệm công việc qua làm thêm, tham gia các hoạt động ở trường/lớp hoặc xã hội để Con có những kinh nghiệm thực tế về nghề nghiệp. Cha Mẹ nên tránh tình trạng ép con theo ngành nghề của gia đình, hay công việc “thời thượng” và tránh “Giấc mơ cha mẹ đè nát cuộc đời con”
Như vậy, ở mỗi một giai đoạn, chúng ta đều nên vận dụng cách thức để hướng nghiệp cho con phù hợp nhất. Đừng đợi quá muộn mới hoảng hốt định hướng nghề nghiệp cho Con. Hãy để con tiếp cận với thế giới nghề nghiệp càng sớm càng tốt. Đó là cách để con dần hiểu về giá trị của nghề, tầm quan trọng trong những quyết định của bản thân.
Tưởng chừng việc hướng nghiệp sẽ dừng lại khi Con bước vào ngưỡng cửa Sinh viên và đi làm; tuy nhiên, cũng không ít bạn trẻ cảm thấy “hụt hẫng” khi bước vào giảng đường hoặc khi bước vào môi trường làm việc công sở. Mời bạn đón xem Phần tiếp theo của Chúng tôi về việc hướng nghiệp ở các giai đoạn này nhé.
Cùng con hướng nghiệp tại NextGen
Với mong muốn hỗ trợ Cha Mẹ để đồng hành cùng con trong quá trình hướng nghiệp. NextGen rất vui khi luôn sẵn sàng để chia sẻ cho các bậc phụ huynh những công cụ cũng như các thức hướng nghiệp cùng con. Nếu có thắc mắc gì, đừng ngần ngại, hãy liên hệ ngay để NextGen tư vấn cho bạn nhé!
Tham khảo thêm các bài viết khác:
Nguồn hình ảnh: Google